Từ Điển Giáo Khoa Tiếng Việt Tiểu Học

Mục đích của cuốn Từ điển giáo khoa Tiếng Việt tiểu học là cung cấp cho học sinh tiểu học một tài liệu cần thiết để học tập và trau dồi vốn từ tiếng Việt. Nó khác căn bản với từ điển tường giải khác ở tính giáo khoa và tính sư phạm. Nếu như từ điển tường giải chung chú trọng nhiều đến mục đích tra cứu, thì Từ điển giáo khoa Tiếng Việt tiểu học hướng trước hết vào mục đích dạy và học tiếng Việt.

Do đó, nó được ý thức như là một tài liệu học tập chứ không đơn thuần chỉ là một cuốn sách tra cứu từ ngữ. Ở đây, học là mục đích, tra cứu chỉ là thao tác phục vụ cho việc học. Đặc điểm trên khiến cho việc lựa chọn từ, giải thích nghĩa từ cũng như việc chọn các câu ví dụ minh họa cho cách dùng từ. Các bạn sẽ làm quen với nhũng từ mà các bạn chưa biết hoặc biết nhưng chưa thấu đáo, chưa chắn chắc, nhất là về cách dùng từ đó trong nói năng, viết lách.

Hơn thế nữa, với tư cách là tài liệu học tập, Từ điển giáo khoa Tiếng Việt tiểu học quan tâm đặc biệt đến tính vừa sức, đồng thời lại phải tính đến ở mức độ cần thiết tính tạo sức, nhằm hình thành ở học sinh lớp kiến thức giao thoa giữa cái đã biết và sẽ được cung cấp ở các lớp trên. Tính giáo khoa và tính sư phạm nói trên cũng cho phép cắt nghĩa tại sao từ điển này không quan tâm nhiều đến tính hệ thống của từ ngữ được chọn mà chú ý đặc biệt đến tính dễ hiểu; không miêu tả sâu, cặn kẽ nội dung của từ mà quan tâm nhiều đến tính logic con trẻ trong lời giải nghĩa.

Những điều nói trên cho phép khẳng định Từ điển giáo khoa Tiếng Việt tiểu học tuyệt nhiên không phải là dạng rút gọn hay thu nhỏ của một cuốn từ điển nào, như có người đã từng làm. Nó là một loại từ điển riêng, ra đời ở nơi gặp gỡ giữa từ điển tường giải truyền thống và giáo học pháp dạy tiếng, trong đó giá trị tra cứu được thu hẹp lại, giá trị học tập được mở ra theo tính chất, mục đích và đối tượng sử dụng.