Không Gia Đình
Hector Malot - Dịch giả Huỳnh Lý
Hector Malot (1830 -1907) sinh ra và lớn lên ở miền Bắc nước Pháp, là một nhà văn học nổi tiếng chuyên viết về thể loại tiểu thuyết. Trong số những cuốn tiểu thuyết của Hector Malot như: Trong gia đình, Pompo, Romain Kalbris... thì cuốn tiểu thuyết Không Gia Đình nổi tiếng nhất. Tác phẩm này đã nhận được giải thưởng cao của Viện Hàn Lâm văn học Pháp. Vì vậy tác phẩm này đã được nhiều nước trên thế giới dịch lại và xuất bản nhiều lần. Từ hơn một trăm năm nay, nó đã trở thành người bạn thân thiết của các em thiếu nhi trên thế giới, đặc biệt là trẻ em tại nước Pháp. Không những thế mà những bậc phụ huynh, anh chị, thầy cô giáo và tất cả những ai yêu thích trẻ em đều đọc cuốn Không Gia Đình một cách say mê đầy hứng thú. Đó là cuốn tiểu thuyết được bình chọn là hay nhất về đề tài giáo dục ở Pháp. Vì qua câu chuyện lý thú đầy hấp dẫn, nó đã giải đáp cho người ta những câu hỏi hay, những câu hỏi mới mẻ về việc nuôi dạy trẻ em.
Không Gia Đình kể về cuộc đời của cậu bé Rémi. Từ nhỏ Rémi đã bị bắt cóc và bị bán để theo một đoàn xiếc thú. Rồi sau đó, cậu đã dẫn đầu đoàn xiếc đi lưu diễn khắp nước Pháp và cuối cùng cậu đã tìm thấy gia đình của mình. Lớn lên trong sự gian khổ, cậu đã va chạm được với các hạng người trên đời, sống khắp mọi nơi, " nơi thì lừa đảo, nơi thì xót thương". Dưới dự dạy bảo của cụ Vitalis- một ông già từng trải và đạo đức. Về sau thì cậu tự lập. Không những chỉ lo cho cuộc sống của mình mà cậu còn phải lo việc biểu diễn và cho cả một gánh hát rong. Nhiều khi cả cậu và đoàn xiếc lang thang mấy hôm liền không có gì trong bụng vì không có khán giả. Có khi suýt chết vì đói và rét. Cũng có khi em bị lụt ngầm chôn trong giếng mỏ nhiều ngày đêm. Cậu cũng đã bị mắc oan bị giải ra trước tòa án, bị tù. Nhưng cũng có lúc cậu được nuôi nấng đàng hoàng, no ấm... Dù ở đâu, trong hoàn cảnh nào, cậu vẫn noi theo nếp rèn dạy của cụ Vitalis giữ phẩm chất làm người. Đó là lòng yêu lao động, tự trọng, sự ngay thẳng, biết nhớ ơn nghĩa và luôn luôn muốn làm người có ích. Bên cạnh Rémi có chú bé nghệ sĩ Mattia khôn ngoan, lanh lợi, tháo vát, tận tình với bạn bè, một tài năng nghệ thuật nở sớm cộng với một tấm lòng vàng; con chó Capi khôn như người và rất có nghĩa; chú khỉ Joli-Cœur liến láu đáng thương... Những con người và con vật ở đây được dựng lên linh hoạt sống động, sẽ gây nhiều hứng thú cho bạn đọc nhỏ tuổi của chúng ta.
Qua câu chuyện phiêu lưu hết sức hấp dẫn của chú bé Rémi, ta thấy quyển sách ca ngợi tinh thần tự lập tự tin của tuổi trẻ, phát huy ý thức chịu đựng gian khổ, ca ngợi lao động nghệ thuật, khuyến khích tình bạn chân chính. Nó đã phản ánh cảnh lao động và sinh hoạt bấp bênh, đầy gian truân, nguy hiểm, đầy đe dọa của người thợ mỏ và của nhân dân lao động thành phố trong xã hội tư sản. Đồng thời nó thể hiện tình thương người, lòng biết ơn, tình hữu ái giai cấp ở những người lao động. Quyển sách lại diễn tả nhiều cảnh đẹp thiên nhiên, nhiều cảnh sinh hoạt hấp dẫn ở nông thôn và thành thị, giúp bạn đọc thêm phần hứng thú khi theo dõi câu chuyện, lại có thể mở rộng hiểu biết. Không Gia Đình luôn cuốn hút, hấp dẫn người đọc vì đây chính là những cuộc phiêu lưu của lòng dũng cảm và tình cảm gia đình. Nhưng Không gia đình dưới mắt chúng ta không phải là một viên ngọc không vết. Đó là những trang tác giả tô vẽ những cảnh sống nhung lụa, nhàn hạ của những kẻ giàu sang trước đôi mắt khát khao, ngưỡng mộ của chú bé Rémi. Ước mơ của Rémi mà đây là mặt hạn chế của tác phẩm là được hưởng cuộc sống giàu sang, nhàn hạ như họ. Đó là điều mà các bạn thiếu nhi không nên để bị tiêm nhiễm.
Qua ngòi bút điêu luyện của Hector Malot, chúng ta hiểu thêm về nước Pháp, về cuộc sống khó nhọc của người lao động và phẩm chất tốt đẹp của họ. Đó là lòng nhân ái, biết cưu mang giúp đỡ những người hoạn nạn. Đó là lòng yêu cuộc sống, sự quả cảm, ý chí vươn lên không ngừng. Đó là sự lao động bền bỉ, không ngại khó để đạt mục đích. Và hơn tất cả là biết giữ gìn nhân cách sống trung thực, luôn ngẩng cao đầu trong bất cứ hoàn cảnh nào. Chính vì vậy, Không gia đình đã được bình chọn là một quyển tiểu thuyết hay nhất về giáo dục và xứng đáng nhận Giải thưởng của Viện Hàn lâm Văn học Pháp. Không gia đình đã vượt qua biên giới nước Pháp và tồn tại lâu dài với thời gian cũng chính vì lẽ đó.
Dịch giả này không mong muốn gì hơn là khi tác phẩm văn học nước ngoài Không Gia Đình các bạn vừa thấy hứng thú, vừa học tập được nhiều điều bổ ích khi được thưởng thức một tác phẩm văn học có giá trị. Đồng thời qua đó các bạn đọc trẻ cũng rút ra những điều tốt nên làm theo, những điều hạn chế nên tránh trong việc tu dưỡng, rèn luyện của mình hoặc trong việc nuôi dạy con em sau này.
Các bài viết liên quan:
Nhà sách Newshop xin trân trọng giới thiệu!
, ATM nội địa, Internet Banking 
