Bước Đường Cùng (2017)

Bước Đường Cùng

Bước đường cùng là câu chuyện về Pha - một nông dân nghèo khổ, sống thật thà, chân chất nhưng lại không tránh khỏi “tai bay vạ gió” không phải từ Trời mà từ người, những con người tưởng như cũng bần cùng như anh nhưng vẫn thiếu mất sự cảm thông và cái tình, cái nghĩa. Pha bị người hàng xóm Trương Thi hại hết lần này đến lần khác. Những con người cùng cảnh ngộ còn không ngần ngại mưu toan hại nhau thì huống gì bọn thống trị hách dịch, ra sức cướp bóc tô thuế, không ngần ngại tra tấn những người nông dân cùng khổ. Tên địa chủ Nghị Lại và bọn Quan huyện, lính lệ không ngừng tìm mọi cách vơ vét người nông dân đến khánh kiệt. Đến khi được tha về, Pha lại phải chịu vay thêm hai chục quan tiền để “tạ quan. Vợ chồng Pha phải đến làm thuê cho Nghị Lại, vất vả quần quật mà cơm độn cà thiu không đủ no. Sống đói khổ, trên vai đầy gánh nặng, tưởng chừng như áp bức của bọn cường hào là đã quá sức chịu đựng của Pha, nhưng thói đời phước bất trùng lai còn họa vô đơn chí. Cuộc sống của Pha còn phải chịu sự thử thách của thiên nhiên, của nghịch cảnh...

Cuộc sống khốn cùng của người nông dân nghèo thời bấy giờ dường như bất tận, các sự cố trêu ngươi hoàn cảnh dân nghèo không dừng lại ở đói khổ mà còn là bệnh tật. Chị Pha về ốm nặng, anh lại phải đến vay thóc Nghị Lại để ăn. Vợ anh vẫn ốm, không có tiền mua thuốc, chỉ uống mấy thứ lá linh tinh, rồi lễ bái, chạy mồ... Tưởng chừng như cái nghèo chưa đủ đến đưa con người ta đến tận cùng của thử thách nên nghịch cảnh còn tạo ra thiên tai để gieo thêm bao khổ ải. Anh phải đến phục dịch nhà Nghị Lại, rồi bị đòn, bị đuổi oan ức. Nước sông lên to, Pha và hàng trăm nông dân phải đi hộ đê, trong khi vợ con nhịn đói. Rồi nạn dịch tả. Chị Pha chỉ vì không chịu tiêm chủng đã chết về dịch. Đã thế, Pha còn bị “làng” bắt vạ vì cho rằng anh “hỗn xược với thần” để làng bị dịch. Tiếng than ai oán không thể kiềm giữ khi ngay cả đứa con của anh cũng chết nốt. Pha chỉ còn trơ trọi, túng đói một mình. Cuộc sống và con người dồn ép Pha đến “bước đường cùng” khi anh chỉ còn lại duy nhất “tánh mạng” của mình...
 

Nguyễn Công Hoan là nhà văn viết sớm và viết nhiều và vinh dự là người đi tiên phong của trào lưu văn học hiện thực phê phán. Truyện dài có ngót hai chục tác phẩm. Truyện ngắn phải tính đến hàng trăm. Với một số lượng khá lớn như vậy, truyện ngắn của Nguyễn Công Hoan họp lại thành một bức tranh rộng lớn, khá đầy đủ về xã hội cũ.

Về nghệ thuật viết truyện ngắn, phải nói rằng Nguyễn Công Hoan là người có nhiều khả năng và kinh nghiệm. Truyện của ông thường rất ngắn. Lời văn khúc triết, giản dị. Cốt truyện được dẫn dắt một cách có nghệ thuật và kết cục thường rất đột ngột để hấp dẫn người đọc. Mỗi truyện như một màn kịch ngắn có giới thiệu, thắt nút và mở nút. Tiêu biểu là các truyện ngắn: Kép Tư bền, Người ngựa, ngựa người..., tiểu thuyết có Bước đường cùng...

Ngay từ khi xuất hiện, Nguyễn Công Hoan luôn gây được sự chú ý, quan tâm của giới nghiên cứu, phê bình và nhiều thế hệ độc giả. Mặc dù có nhiều người khen kẻ chê, nhưng truyện ngắn truyện dài của Nguyễn Công Hoan sừng sững tạo thành một thế Tam Đảo, Ba Vì hùng vĩ

(Tô Hoài)

Nhà sách Newshop xin hân hạnh giới thiệu: Các Đầu Sách Tiểu Thuyết Ngôn Tình Hay Nhất Bạn Không Thể Bỏ Qua