Ký ức kinh hoàng của hành khách sống sót cuối cùng trên chuyến bay Yak 40 cách đây 22 năm tại Việt Nam:
“192 Hours” – Giành giật sự sống từ chuyến bay định mệnh
“192 Hours” - nguyên tác: “Turbulence: Asurviving Story” của tác giảAnnette Herfkens là cuốn tự truyện vừa được First News hoàn tất bản quyền và phát hành trên toàn quốc. Trước khi ra mắt bạn đọc Việt Nam, 192 Hours đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt của độc giả Mỹ và những người quan tâm trong lần ra mắt hồi tháng 1-2014. Câu chuyện rất thật về sự sống sót kỳ diệu của Annette Herfkens sau tai nạn máy bay thảm khốc vào năm 1992 tại núi Ô Kha, thuộc xã Sơn Trung, huyện Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa chính là chìa khóa làm nên sức hút của cuốn tự truyện này.
NGÀY ĐỊNH MỆNH VÀ 192 GIỜ TẠI NÚI Ô KHA
Cách đây 22 năm, Annette Herfkens là cô gái Hà Lan xinh đẹp và giỏi giang, chưa đầy 30 tuổi Annette đã gần như đứng trên đỉnh cao của sự nghiệp và cuộc sống: một công việc uy tín trong một ngân hàng hàng đầu thế giới mang lại cho cô thu nhập rất cao; đam mê công việc giao dịch quốc tế và thưởng thức cuộc sống ở nhiều châu lục; có một tình yêu gần chục năm và cũng là mối tình đầu tiên. Annette khiến không ít người, trong đó có cả phái mạnh phải ghen tỵ lẫn ngưỡng mộ. Nhưng rồi tai nạn ập đến - bất ngờ như một định mệnh, mọi thứ bị đảo lộn tất cả, và Annette phải đấu tranh giành giật giữa sự sống và cái chết.
Đó là vào ngày 14 tháng 11 năm 1992, Annette Herfkens và chồng sắp cưới Willem van der Pas (tên thường gọi là Pasje) cùng 31 hành khách rời TP.Hồ Chí Minh để tới Nha Trang trên chuyến bay mang số hiệu 474 của Vietnam Airlines. Chuyến đi mang ý nghĩa quan trọng với Annette bởi rất lâu rồi cô và Pasje chưa gặp nhau. Hơn nữa, chuyến đi này còn mang ý nghĩa giống như là kỳ trăng mật của hai người. Nhưng điều xui rủi bất thình lình xảy đến - chiếc máy bay đâm vào đỉnh núi và rơi xuống núi Ô Kha cách đích đến Nha Trang 19 dặm, và cách ngôi làng gần nhất 10 dặm.
Khi lên máy bay, Annette được sắp xếp ngồi ở ngay lối đi hàng thứ 3, ngay trước cánh máy bay - được coi là một trong những nơi kém an toàn nhất trong khoang hành khách. Tuy nhiên, chính chỗ ngồi “kém an toàn” đó lại giúp cô thoát chết. Trong khi các hành khách và phi hành đoàn, có người vẫn còn sống khi máy bay rơi, nhưng sau đó đều không qua khỏi do chấn thương. Pasje cũng qua đời trong tai nạn ngày hôm đó. May mắn hơn các hành khách khác, Annette thoát chết nhưng lại mang thương tích đầy mình: “Đầu gối trái có một vết thương lớn và sâu. Đầu gối phải đầy máu. Da trên mắt cá chân thì hầu như bị xé toạc ra. Nhưng cảnh tượng hãi hùng nhất phải nằm ở ống chân: tôi nhìn thấy cả xương mình! Một tấc xương phơi lồ lộ ra qua nhiều thớ thịt”.
Trong cuốn tự truyện của mình, Annette đã mô tả lại một cách chân thực cách thức để tồn tại trong tám ngày cô độc giữa thung lũng Ô Kha - vốn được mệnh danh là “thung lũng tử thần” từ trước năm 1975 bởi nhiều máy bay đã từng rơi ở khu vực này. Trong tám ngày đó, Annette đã phải lấy những miếng xốp từ thân máy bay để tích nước làm nguồn “thức ăn” sống qua ngày cho đến khi đoàn cứu hộ xuất hiện và đưa cô tới bệnh viện cấp cứu.
Thương tích đầy mình, lại chỉ có nước mưa nhưng Annette vẫn có thể tồn tại suốt 8 ngày. Điều gì tạo nên sức mạnh diệu kỳ này? Vượt lên trên nỗi đau thể xác và tinh thần, Annette đã hòa nhập với mọi thứ xung quanh. Với vẻ đẹp. Với người chết. Với quá trình phân hủy, chết, rồi tái sinh. Và khi đã vượt qua nỗi đau của mình, với Annette lúc này không khác gì “đang nằm trên chiếc giường tình yêu”.
Annette cho biết: “Tại sao tôi không nghĩ về lũ giòi lúc nhúc? Về mùi xác người? Bởi vì đối với tôi, chúng chỉ là thứ yếu sau vẻ đẹp, cõi yên bình và sự an toàn của khu rừng. Cả ngay lúc còn ở khu rừng lẫn sau này, tôi nhiều lần đều chọn cách không cố tình lơ đi hay đè nén những điều xấu; thay vào đó, tôi chủ động hướng bản thân mình biết nhìn vào những gì. Tôi chủ động chọn những gì cần nhấn vào và những gì cần tránh day đi day lại”.
Có thể nói, 192 Hours là cuốn tự truyện về sự dũng cảm và tình yêu. Độc giả sẽ tìm thấy ở đây những trải nghiệm cá nhân và cách mà Annette dùng trực giác, sự tập trung và hiểu biết để chỉ dẫn bản thân, vượt lên những cơn đau, sự mất mát để giành lại sự sống của mình. Cho dẫu chỉ đơn độc một mình giữa rừng không mông quạnh nhưng Annette không vì thế mà bi quan; trái lại, cô nhìn vào mặt tốt đẹp của cuộc sống chứ không phải những điều mất mát, để sống mạnh mẽ với trái tim rộng mở và tình yêu vô điều kiện. Chính vì lẽ đó, cuốn sách của Annette chắc chắn sẽ mang lại cảm hứng cho nhiều người trên thế giới về sự sống màu nhiệm và tinh thần sống bất diệt, đặc biệt là cho những người phụ nữ.
TRỞ LẠI VIỆT NAM
Không đơn thuần chỉ là kể lại tai nạn đã xảy ra với mình như thế nào và cách mình tồn tại ra sao trong 8 ngày thương tích giữa thung lũng Ô Kha, biên độ của cuốn tự truyện 192 Hours cũng như cuộc đời của Annette còn được mở rộng ra ngay sau khi cô được cứu sống, được đoàn tụ với gia đình cũng như trở lại với công việc.
Câu nói: “Sống là chiến đấu” dường như rất đúng với trường hợp của Annette. Bên cạnh cuộc chiến đấu sống còn tại thung lũng Ô Kha, Annette còn phải chiến đấu với những thương tổn, mất mát từ chuyến bay định mệnh; cô cũng phải vượt qua rất nhiều khó khăn để tạo dựng lại sự nghiệp rồi lập gia đình, có con với một đồng nghiệp cũ; sau này lại phải chiến đấu với căn bệnh tự kỷ của cậu con trai Maxi. Đặc biệt nhất, ám ảnh từ quá khứ chưa khi nào ngủ yên mà vẫn luôn trở đi trở lại trong tâm thức của Annette, thôi thúc cô đi tìm câu trả lời cho mình. Và đó chính là nguyên cớ để Annette quyết định trở lại Việt Nam, trở lại thung lũng Ô Kha - nơi xảy ra tai nạn vào năm 2006. Cô chia sẻ: “13 năm đã trôi qua, giờ tôi cảm thấy mình cần trở lại nơi đó”.
Hành trình trở lại Việt Nam của Annette cũng chính là hành trình nhìn lại, soi rọi trong chính bản thân mình. Đó cũng là hành trình để cô hóa giải cho những vướng mắc bao lâu nay về quá khứ.
Vượt qua hành trình dài và không kém phần gian nan, cuối cùng Annette cũng có mặt tại núi Ô Kha nơi cô từng “vất vưởng suốt tám ngày”. Một cảm giác thất vọng não nề choán ngợp tâm trí Annette khi cô vừa đặt chân tới đây. “Nó hoàn toàn bị giới hạn, không có bất cứ góc nhìn mở nào. Nơi mà tôi từng không biết phải làm gì ngoài chuyện ngắm núi, mặt trời, mặt trăng đã không còn nữa. Chắc lúc rơi máy bay đã phạt ngang mấy thân cây nên mới mở ra góc nhìn tôi đã thấy. Còn bây giờ cây cối đã mọc lại. Xung quanh vẫn còn vết tích của những mảnh vụn rải rác. Không phải kim loại, mà là những mẩu còn sót lại của cái thảm xanh xanh, nhựa, vải bọc ghế, bảng hiệu “thoát hiểm” bằng tiếng Nga, và cả một mảnh áo khoác jeans vắt vẻo trên cành cây”.
Nhưng điều bất ngờ nhất trong chuyến đi này chính là Annette đã gặp lại người đàn ông mặc đồ màu da cam - người đã bỏ đi để mặc tiếng van nài yếu ớt của cô trong ngày thứ bảy tại núi Ô Kha. Người đàn ông đó chỉ nhìn cô chằm chằm rồi biến mất, đột ngột như lúc xuất hiện. Người đàn ông đó đã đến và lấy đi niềm hy vọng được cứu sống của Annette. Bởi vậy mà ngay sau sự biến mất của người đàn ông, Annette không khỏi hoang mang: “Người đàn ông đó có phải là bóng ma thật không? Hay do tôi tự tưởng tượng ra? Nhưng nếu vậy thì tại sao tôi phải tưởng tượng như vậy? Tôi đang có một cõi của riêng mình và hoàn toàn chú tâm vào thế giới đó trước khi ông ta xuất hiện kia mà. Tôi còn quá hạnh phúc trong thế giới đó nữa là đằng khác. Bây giờ đây, tôi lại trôi dần về một thế giới khác”.
Người đàn ông mặc áo màu da cam năm nào chính là một trong những thành viên trong đoàn hộ tống Annette lên núi. 13 năm trôi qua, nhân dạng của mỗi người ít nhiều đã có sự thay đổi nhưng Annette đã không khó khăn để nhận ra người đàn ông đó. “Cái tướng ngồi chồm hổm y hệt, dù không mặc đồ màu da cam mà là áo sơmi trắng nhàu nhĩ. Cái áo trắng làm cho khuôn mặt anh ta sạm hơn, nhưng chính là gương mặt đó! Gương mặt đẹp đẽ mà tôi đã nghĩ là sản phẩm của trí tưởng tượng trong suốt từng đó năm”.
Chính từ chuyến đi này, Annette mới vỡ lẽ: “Người đàn ông đẹp trai, tốt bụng đã cứu mạng tôi”. Sở dĩ người đàn ông mặc áo màu da cam đã không có một động thái nào trước sự van nài khẩn thiết của Annette, bởi vì khi nhìn thấy cô lần đầu, người đàn ông ấy đã tưởng cô là ma! “Anh ấy chưa từng thấy một người da trắng mắt xanh nào trước đây cả. Anh ấy ngồi chờ “con ma” biến đi, trước khi gọi bạn bè đến dọn dẹp đống đổ nát đó”.
Đến đây thì những vướng mắc trong lòng Annette đã được hóa giải. Kể cả tình cảm của cô dành cho Việt Nam cũng đã có sự thay đổi rõ rệt. Đọc những phần đầu tự truyện 192 Hours, người đọc không khó để nhận ra sự thất vọng, tình cảm lạnh lùng của Annette khi nói về Việt Nam. Không chỉ Annette, sau vụ rơi máy bay, gia đình các nạn nhân và các đại sứ quán đều rất thất vọng trước sự thiếu cam kết và thiếu hiệu quả trong công tác cứu hộ của chính phủ Việt Nam.
Chỉ đến sau này, khi nỗi đau dần nguôi ngoai, cũng như khi đã hiểu rõ tường tận vì sao người đàn ông mặc áo màu da cam lại quay lưng với mình, thì trái tim của Annette mới bắt đầu ngân lên những nhịp rung ấm áp. Bởi vì lúc này, cô hiểu hơn ai hết thực trạng của Việt Nam cách đây 13 năm. “Cũng dễ thông cảm là hồi năm 1992, Việt Nam vẫn đang trong tiến trình đổi mới để trở thành thành viên của cộng đồng toàn cầu, lệnh cấm vận của Mỹ vẫn còn hiện diện. Việc phải xử lý sự cố liên quan đến người nước ngoài rõ ràng là một thử thách, thêm vào đó, việc giao tiếp với người nước ngoài lại không phải là thế mạnh của họ”.
Annette đã thực sự yêu Việt Nam và dành những tình cảm nồng nhiệt cho nơi đây. Cô chia sẻ với dịch giả sau khi được hỏi về chuyến trở lại Việt Nam sắp tới: “Rất hào hứng và hạnh phúc. Sau hơn 20 năm, tôi ngày càng nhận rõ mối kết nối của mình với Việt Nam, với vẻ đẹp và những con người kiên cường nơi đây”.
Không chỉ hấp dẫn bởi một câu chuyện về sự sống sót kỳ diệu sau một tai nạn máy bay thảm khốc, sức hấp dẫn của cuốn tự truyện 192 Hourscòn đến từ lối hành văn mượt mà, giàu tính văn chương. Bên cạnh đó, việc đan xen giữa quá khứ và hiện tại; giữa những điểm nhìn của người thân, bạn bè về Annette cũng là một điểm đặc biệt, làm cho 192 Hourskhác với những cuốn sách thuộc thể loại tự truyện khác.
Sách được phát hành tại nhà sách Trí Việt - 11H Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1, TP. HCM và các nhà sách khác trên toàn quốc.
NHỮNG BÌNH LUẬN DÀNH CHO 192 HOURS:
“Trong 192 Hours, Annette Herfkens đã đưa những hiểu biết sâu sắc về tinh thần và bài học vào thực tế. Bà mô tả sự chuyển biến bằng nỗ lực và tâm trí một cách ngắn gọn và hấp dẫn”.
- Deepak Chopra, tác giả của Tạo lập sự giàu có, 7 quy luật của thành công.
“192 Hours là một cuốn tự truyện tuyệt đẹp của lòng dũng cảm và tình yêu... Chuyện lồng trong chuyện. Annette Herfkens đã khéo léo diễn tả những trải nghiệm của mình khi là người sống sót duy nhất của một vụ tai nạn máy bay tại Việt Nam, chịu đựng sự mất mát của chồng chưa cưới, cho đến đỉnh cao của một sự nghiệp hấp dẫn trong kinh doanh quốc tế. Viết với sự trung thực và hài hước, trong nhiều thách thức cô phải đối mặt khi là một người vợ, người mẹ và là một người phụ nữ bản lĩnh trong lĩnh vực kinh doanh. Tinh thần bất khuất của cô truyền cảm hứng cho chúng ta”.
- Mary Sue Rosen, tác giả của Africa Written Down.